Diziler, bir veri grupunu saklamak için kullanılan veri yapılarıdır. Birden çok değeri aynı değişken altında tutmamızı sağlarlar. Bu sayede verileri daha organize bir şekilde depolayabilir ve daha etkili bir şekilde kullanabiliriz.

Diziler, programlama dillerinde sıklıkla kullanılan bir yapıdır ve pek çok farklı durumda işleri kolaylaştırır. Örneğin, bir öğrenci listesini tutmak için bir dizi kullanabiliriz ya da bir alışveriş sepetini takip etmek için bir dizi kullanabiliriz. Dizi sayesinde, verilerimizi istediğimiz gibi sıralayabilir, değiştirebilir ve erişebiliriz.

Dizilerin önemi, verileri daha düzenli bir şekilde saklamak ve işlemek olmanın yanı sıra, programlamada hız ve verimlilik sağlamalarındadır. Özellikle büyük ve karmaşık veri setlerini yönetmek için diziler önemli bir araçtır.

Diziler ayrıca, verilere kolay ve hızlı bir şekilde erişmemizi sağlar. İndeksleme yöntemiyle dizinin belirli bir elemanına ulaşabilir ve onu değiştirebiliriz. Dizileri dilimleme yöntemiyle de belirli bir aralıktaki elemanları alabilir ve üzerinde işlemler yapabiliriz.

Diziler, programlama dünyasında oldukça yaygın olarak kullanılan bir veri yapısıdır ve her programcının bilmesi gereken temel bir kavramdır. Bu nedenle diziler hakkında daha fazla bilgi edinmek ve onları doğru bir şekilde kullanabilmek büyük önem taşır.

Dizi Tanımı

Diziler, veri gruplarını saklamak için kullanılan veri yapılarıdır. Bu yapılar, aynı türden veya farklı türden verileri bir araya getirerek düzenli bir şekilde depolamamızı sağlar. Diziler, programlamada sıklıkla kullanılan ve büyük ölçüde avantaj sağlayan önemli bir bileşendir.

Diziler, bir sıra içinde elemanları tutar ve her bir eleman, bir indeks numarası ile tanımlanır. İndeks numaraları, dizilerdeki elemanlara erişim ve değişiklik yapmak için kullanılır. Bu sayede, veriye hızlı bir şekilde erişebilir ve düzenli bir biçimde işleyebiliriz.

Dizilerin kullanımı, programların daha etkili ve verimli çalışmasını sağlar. Örneğin, bir öğrenci sınıfının notlarını saklamak veya bir müzik parçasının notalarını düzenlemek için diziler kullanılabilir.

Bir dizi tanımlandığında, o diziye ait bir bellek alanı oluşturulur ve her bir eleman, bu bellek alanında saklanır. Bu sayede, verilere kolayca erişebilir ve ihtiyaç duyulan işlemleri yapabiliriz.

Dizi Elemanlarına Erişim

Belirli bir dizi elemanına erişmek ve değiştirmek, programlamada çok önemli bir beceridir. Diziler, veri gruplarını saklamak için kullanılan veri yapılarıdır. Dizi elemanlarına erişim, indeksleme ve dilimleme yöntemleriyle gerçekleştirilebilir.

Dizi elemanlarına indeks kullanarak erişmek ve değiştirmek oldukça kolaydır. İndeksler, pozitif ve negatif olmak üzere iki şekilde kullanılabilir.

Dizi elemanlarına pozitif indeksler kullanarak erişmek ve değiştirmek için, elemanın indeks numarasını kullanmanız gerekmektedir. İlk elemanın indeksi 0’dan başlar ve her bir elemanın indeksi önceki elemanın indeksi + 1’dir.

Eleman	İndeks
Ahmet	0
Mehmet	1
Ayşe	2
Fatma	3

Dizi elemanlarına negatif indeksler kullanarak da erişmek ve değiştirmek mümkündür. Negatif indeksler, sondan başlayarak elemanlara erişimi sağlar. Son elemanın indeksi -1’den başlar ve her bir elemanın indeksi önceki elemanın indeksi – 1’dir.

Eleman	İndeks
Ahmet	-4
Mehmet	-3
Ayşe	-2
Fatma	-1

Bu şekilde, belirli bir dizi elemanına erişmek ve değiştirmek için pozitif veya negatif indeksleri kullanabilirsiniz. İndeksler, dizinin elemanlarına doğrudan erişmek için önemli bir araçtır.

Dizi Elemanlarına Erişim – İndeksleme

Diziler, veri gruplarını düzenli bir şekilde saklamak için kullanılan bir veri yapısıdır. Dizi elemanlarına erişmek ve değiştirmek için indeksleri kullanırız. Bir dizinin indeksleri sıfırdan başlar ve elemanlara erişmek için indeksler kullanılır.

Örneğin, aşağıdaki şekilde bir “renkler” dizisi verilmiştir:

İndex	Eleman
0	kırmızı
1	mavi
2	yeşil

Yukarıdaki “renkler” dizisinde, indeks numaralarıyla elemanlara erişebiliriz. Örneğin, renkler[0] ifadesiyle “kırmızı” elemanına erişebiliriz. Benzer şekilde, renkler[1] ifadesiyle “mavi” elemanına erişebiliriz. İndeksleri kullanarak, dizi elemanlarını istediğimiz gibi değiştirebiliriz.

Bu yöntem sayesinde, dizileri düzenli bir şekilde kullanabilir ve istediğimiz elemana hızlı bir şekilde erişebiliriz. İndeksleme, dizi elemanlarına erişmenin ve değiştirmenin etkili bir yoludur.

Pozitif İndeksler

= Dizi elemanlarına erişmek ve değiştirmek için pozitif indeksler kullanılır. Dizi elemanlarının indeksleri, 0’dan başlar ve dizinin boyutuna kadar sıralanır. Bunun anlamı, ilk elemanın indeksinin 0 olduğudur. Örneğin, bir dizi içerisindeki ilk elemana erişmek için [0] indeksini kullanırız.

Pozitif indeksler ayrıca, belirli bir elemanı değiştirmek için de kullanılır. Bir dizideki elemanları değiştirmek için, indeksi belirleyerek elemanın değerini değiştirebiliriz. Örneğin, bir dizi içerisindeki ikinci elemanı değiştirmek için [1] indeksini kullanırız.

Aşağıdaki örnek, pozitif indeksleri kullanarak dizi elemanlarına nasıl erişileceğini ve değiştirileceğini gösterir:

dizi = ['elma', 'armut', 'çilek']ilk_eleman = dizi[0]ikinci_eleman = dizi[1]print("Dizinin ilk elemanı:", ilk_eleman)   # Çıktı: Dizinin ilk elemanı: elmaprint("Dizinin ikinci elemanı:", ikinci_eleman)  # Çıktı: Dizinin ikinci elemanı: armut# Bir elemanı değiştirmedizi[2] = 'kiraz'print("Dizinin güncellenmiş hali:", dizi)  # Çıktı: Dizinin güncellenmiş hali: ['elma', 'armut', 'kiraz']

Yukarıdaki örnekte, ‘dizi’ isimli bir dizi oluşturulmuş ve pozitif indeksler kullanılarak dizi elemanlarına erişilmiştir. Ayrıca, bir elemanın değeri değiştirilmiştir. Bu örnek, pozitif indekslerin nasıl kullanıldığı ve dizinin elemanlarının nasıl değiştirileceği konusunda daha iyi bir anlayış sağlayacaktır.

Negatif İndeksler

Negatif indeksler, bir dizinin sonundan başlayarak elemanlara erişmek için kullanılır. Normalde bir diziye pozitif indekslerle eriştiğimizde ilk elemandan başlayarak sırasıyla elemanlara erişiriz. Ancak negatif indeksler kullanarak, son elemandan başlayarak geriye doğru sırasıyla elemanlara erişebiliriz.

Bir diziye negatif indeksle erişmek için, indeks numarasını “-” işaretiyle belirtiriz. Örneğin, “-1” indeksi son elemanı temsil ederken, “-2” indeksi sondan bir önceki elemanı temsil eder. Bu şekilde son elemandan geriye doğru indekslerle tüm elemanlara ulaşabiliriz.

Bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse, aşağıdaki dizi elemanlarına erişimi gösterelim:

İndeks	Eleman
0	A
1	B
2	C
3	D

Bu diziye negatif indekslerle erişmek istediğimizde:

• -1 indeksi son elemanı temsil eder ve o da “D” elemanıdır.
• -2 indeksi sondan bir önceki elemanı temsil eder ve o da “C” elemanıdır.
• -3 indeksi sondan iki önceki elemanı temsil eder ve o da “B” elemanıdır.
• -4 indeksi sondan üç önceki elemanı temsil eder ve o da “A” elemanıdır.

Görüldüğü gibi negatif indekslerle dizinin sonundan başlayarak elemanlara erişebilir ve değiştirebiliriz. Bu özellik, bazı durumlarda dizi elemanlarına hızlı ve kolay bir şekilde erişmemizi sağlar.

Dizi Elemanlarına Erişim – Dilimleme

Dizi elemanlarına erişim sağlamak ve değiştirmek için dilimleme yöntemi kullanılabilir. Dilimleme, bir dizinin belirli bir bölümünü seçmek ve bu bölüm üzerinde işlemler yapmak için kullanılır. Dilimleme işlemi, dizi adıyla birlikte köşeli parantez içinde başlangıç ve bitiş noktasını belirterek gerçekleştirilir.

Örneğin, aşağıdaki diziye sahip olduğumuzu düşünelim:

index	0	1	2	3	4	5
element	5	10	15	20	25	30

İsterseniz, bu dizinin 1. ve 3. elemanlarına erişelim:

dizi = [5, 10, 15, 20, 25, 30]dilim = dizi[1:3]

Bu durumda, dilim değişkeni [10, 15] değeri alır. Başlangıç indeksi 1 (2. eleman) ve bitiş indeksi 3 (4. eleman) olarak belirtilmiştir. Dilimleme işlemi yapılırken, başlangıç indeksi dahil edilirken, bitiş indeksi dahil edilmez.

Ayrıca, dilimleme yöntemi ile dizi elemanlarını değiştirmek de mümkündür. Örneğin, 2. ve 3. elemanlarını değiştirelim:

dizi = [5, 10, 15, 20, 25, 30]dizi[2:4] = [100, 200]

Bu durumda, dizi [5, 10, 100, 200, 25, 30] olarak güncellenecektir. Dilimleme işlemi, belirlenen indeks aralığındaki elemanları verilen değerlerle değiştirir.

Dizi Metotları

Dizi Metotları

Dizilerle çalışırken yaygın olarak kullanılan dizi metotları, dizileri manipüle etmek ve çeşitli işlemler yapmak için kullanılır. Bu metotlar, dizi elemanlarını eklemek, çıkarmak, sıralamak veya dizinin uzunluğunu bulmak gibi işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır.

Birinci yaygın dizi metodu olan append() metodu, bir dizinin sonuna yeni bir öğe eklemek için kullanılır. Örneğin, aşağıdaki kod parçası ile bir dizi oluşturalım:

dizi = [1, 2, 3, 4]

Şimdi, bu diziye append() metoduyla yeni bir öğe ekleyelim:

dizi.append(5)

Yukarıdaki kod parçasıyla, dizinin sonuna 5 değerini eklemiş olduk. Dizi şimdi [1, 2, 3, 4, 5] şeklindedir.

İkinci yaygın dizi metodu olan pop() metodu, bir diziden belirli bir öğeyi çıkarmak için kullanılır. Örneğin, aşağıdaki kod parçasıyla bir dizi oluşturalım:

dizi = ['elma', 'armut', 'muz']

Şimdi, bu diziden pop() metoduyla bir öğe çıkaralım:

dizi.pop(1)

Yukarıdaki kod parçasıyla, diziden ‘armut’ öğesini çıkarmış olduk. Dizi şimdi [‘elma’, ‘muz’] şeklindedir.

Diğer yaygın dizi metotları arasında sort() metodu, bir diziyi sıralamak için kullanılır ve len() fonksiyonu da bir dizinin uzunluğunu bulmak için kullanılır. Bu metotlar, dizilerle çalışırken sık sık ihtiyaç duyulan işlemleri kolaylaştırır.

append() Metodu

append() metodu, bir dizinin sonuna yeni bir öğe eklemek için kullanılan bir dizi metotudur. Bu metot sayesinde, mevcut bir diziye kolayca yeni bir öğe ekleyebiliriz. Bu öğe, dizinin sonuna eklenir, böylece diğer öğelerle birlikte sıralı bir şekilde tutulur.

append() metodu, parantez içinde eklenmek istenen öğeyi alır ve bunu dizinin sonuna ekler. İşte bir örnek:

dizi = [1, 2, 3, 4]dizi.append(5)print(dizi)

Yukarıdaki örnekte, ilk olarak bir dizi oluşturduk: [1, 2, 3, 4]. Ardından, append() metodunu kullanarak bu diziye 5’i ekledik. Sonuç olarak, dizi şu şekilde görünecektir: [1, 2, 3, 4, 5].

append() metodu, listenin sonuna yalnızca bir tane öğe ekler. Birden fazla öğe eklemek için, her öğenin tek tek append() metodunu kullanmanız gerekecektir. Bu metot, dizilerle çalışırken oldukça kullanışlı ve pratiktir.

pop() Metodu

=Bir diziden belirli bir öğeyi çıkarmak için kullanılan pop() metodunun açıklanması ve örneği.

Bir dizi üzerinde işlem yaparken, bazen belirli bir öğeyi çıkarmamız gerekebilir. İşte tam olarak bu durumda pop() metodu devreye giriyor. pop() metodu, bir diziden belirli bir öğeyi çıkarmak için kullanılan bir dizi metotudur.

Örneğin, aşağıdaki dizi elemanlarına sahip bir dizi düşünelim:

dizi = ["elma", "armut", "muz", "çilek"]

Şimdi, pop() metodunu kullanarak bu diziden bir öğe çıkaralım:

dizi.pop(2)

Yukarıdaki örnekte, pop() metoduna 2 indeksini geçererek “muz” adlı öğeyi çıkarmış olduk. pop() metodu, çıkardığı öğeyi geri döndürür, bu nedenle bu öğeye erişebilir veya başka bir değişkene atayabilirsiniz.

Bu örnekte, pop() metodunun nasıl kullanıldığını öğrendiniz ve bir öğeyi çıkaran basit bir örnek gösterildi. pop() metodu, diziden öğe çıkarmak için oldukça kullanışlı ve etkili bir yöntemdir.

sort() Metodu

=Bir diziyi sıralamak için kullanılan sort() metodunun açıklanması ve örneği.

Bir diziyi sıralamak genellikle verileri düzenlemek veya öğeleri belirli bir sıraya getirmek için kullanılan bir işlemdir. Dizilerde bulunan öğeleri sıralamak, verileri daha anlaşılır hale getirmek ve işlemleri daha kolay hale getirmek için son derece önemlidir. İşte bu noktada sort() metodunun devreye girdiğini söyleyebiliriz.

sort() metodu, bir diziyi artan sıraya göre veya azalan sıraya göre sıralamak için kullanılır. Örneğin, bir sayı dizisini sıralamak için sort() metodu kullanılabilir. Bu metot, dizideki öğeleri küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe doğru sıralar ve dizinin yapısını değiştirir.

Örnek bir kullanım göstermek gerekirse, aşağıdaki gibi bir dizimiz olduğunu düşünelim:

arr = [9, 5, 2, 7, 1]

Bu diziyi sıralamak için sort() metodu kullanılabilir:

arr.sort()

sort() metodunun ardından dizimiz şu şekilde güncellenecektir:

arr = [1, 2, 5, 7, 9]

Görüldüğü gibi, sort() metodu sayesinde dizideki öğeler artan sıraya göre sıralanmıştır.

sort() metodu, harf dizileri gibi diğer veri türleri üzerinde de kullanılabilir. Bu yöntemle, dizideki harfleri veya kelimeleri alfabetik sıraya göre sıralayabilirsiniz.

Özetlemek gerekirse, sort() metodu, bir diziyi sıralamak ve verileri düzenlemek için son derece kullanışlı bir metottur. Dizideki öğeleri artan veya azalan sıraya göre sıralayabilir ve verileri daha anlaşılır hale getirebilirsiniz.

len() Fonksiyonu

Bir dizinin uzunluğunu bulmak için kullanılan len() fonksiyonu oldukça kullanışlı bir dizi metotudur. Bu fonksiyon, bir dizideki eleman sayısını bulmamıza yardımcı olur. Dizi içerisindeki elemanların sayısını bulmak önemlidir çünkü bazı durumlarda dizinin boyutunu bilmemiz gerekebilir. Örneğin, bir alışveriş listesi gibi birden çok öğenin olduğu bir dizi üzerinde çalışırken, listenin kaç öğe içerdiğini bilmek işimizi kolaylaştırır.

Örneğin, aşağıdaki diziye bakalım:

İndeks	Eleman
0	Elma
1	Armut
2	Portakal

Bu dizi ["Elma", "Armut", "Portakal"] şeklinde temsil edilir. Eğer bu dizinin uzunluğunu bulmak istiyorsak, len() fonksiyonunu kullanırız. Örneğin:

meyveler = ["Elma", "Armut", "Portakal"]uzunluk = len(meyveler)print("Meyveler dizisinin uzunluğu:", uzunluk)

Yukarıdaki kodu çalıştırdığımızda, çıktı olarak “Meyveler dizisinin uzunluğu: 3” elde ederiz. Bu da bize, meyveler dizisinin toplamda 3 eleman içerdiğini gösterir.