Python programlama dili, son yıllarda popülerliğini arttıran ve sıkça tercih edilen bir dil olmuştur. Programlama alanında temel kavramları anlamak, Python programlama diliyle ilgili derinlikli bilgiler edinmek ve temel veri yapıları ile çalışmak, her yeni başlayanın öğrenmesi gereken konular arasında yer almaktadır.
Bu yazıda, Python programlama diliyle ilgili temel kavramlardan, koşullu ifadeler ve döngülerin mantığına, veri türleri ve listelerden fonksiyonlara, dosya işlemlerinden hata yakalama ve debugging yöntemlerine kadar geniş bir yelpazede bilgi paylaşımında bulunulacaktır. Listeler, fonksiyonlar, string veri türü gibi temel konulardan, Python programlama dilindeki hataları yakalama ve çözümleme yöntemlerine kadar pek çok konu ele alınacaktır. Ayrıca, örneklerle konuların daha iyi anlaşılması hedeflenmektedir.
Bu notlar, Python programlama dili ile ilgili öğrenme sürecinde başvurulabilecek bir kaynak niteliğinde olup, kullanıcılara yol gösterici olacaktır. Unutmayın, programlama öğrenmek sabır ve kolaylıkla ulaşılamayacak bir süreçtir. Ancak, doğru kaynakları kullanarak, süreci daha da keyifli hale getirebilirsiniz.
Temel Python Kavramları
Python programlama dili, son yıllarda oldukça popüler hale geldi ve birçok kişi tarafından öğreniliyor. Ancak, dilde yeterli bilgiye sahip olmadan öğrenmek oldukça zor olabilir. Python programlama diline giriş yaparken temel kavramlar hakkında bilgi sahibi olmalısınız. İşte temel Python kavramları:
- Değişkenler: Python’da, değişkenlere veri ataması yaparak çalışma ortamına veri aktarabilirsiniz.
- Veri Türleri: Python’da, farklı veri tipleri kullanabilirsiniz. Integer, float, string, boolean vb.
- Koşullu İfadeler: Koşullu ifadeler, belirli koşulların doğru veya yanlış olması durumunda farklı işlemler yapmamızı sağlar.
- Döngüler: Python’da for ve while döngüleri en yaygın kullanılan döngülerdir.
| Değişken İsimleri | Açıklama |
|---|---|
| x = 5 | x değişkenine 5 değeri atanır. |
| y = “Merhaba Dünya” | y değişkenine “Merhaba Dünya” değeri atanır. |
| z = True | z değişkenine True Boolean değeri atanır. |
Bu temel kavramlar, Python programlama diline giriş yaparken size yardımcı olacaktır. Ancak, programlama dilini öğrenirken daha fazla konuda bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Bu nedenle, diğer Python konularına olan ilginizi devam ettirerek, dili öğrenmeye devam edebilirsiniz.
Koşullu İfadeler ve Döngüler
Python programlama diliyle koşullu ifadeler ve döngüler kullanarak birçok farklı işlem yapabilirsiniz. Koşullu ifadeler sayesinde belirli bir koşula bağlı olarak işlem yapılırken, döngüler belirli bir işlemi tekrarlayarak yapmanızı sağlar.
Python’da if ve else ifadeleri kullanılarak belirli bir koşula bağlı olarak işlem yapılabilir. Örneğin:
| Koşul | İşlem |
|---|---|
| x > y | x, y’den büyük |
| x == y | x ve y eşit |
| x < y | x, y’den küçük |
Bunun yanı sıra, Python’da while döngüsü kullanarak belirli bir koşul sağlanana kadar işlemleri tekrarlayabilirsiniz. Örneğin:
while True: print("Döngü devam ediyor")
Yukarıdaki örnekte, döngü sonsuz olarak devam edecek ve ‘Döngü devam ediyor’ yazısı ekrana sürekli yazdırılacak. Ancak, belirli bir koşula bağlı olarak döngü sonlandırılabilir:
i = 0while i < 5: print(i) i += 1
Bu örnekte, 'i' için belirlediğimiz koşula göre döngü en fazla 5 kez tekrarlayacak ve her seferinde 'i' değişkeni 1 artacak.
Python'da for döngüsü ile de belirli bir işlemi belirli sayıda tekrarlayabilirsiniz. Örneğin:
for i in range(5): print(i)
Bu örnekte, 0'dan başlayarak 5'e kadar olan sayılar ekrana yazdırılır.
While Döngüsü
Python programlama dili ile bir dizi işlemi tekrar etmek için kullanılan döngülerden biri while döngüsüdür. While döngüsü, bir şart doğru olduğu sürece içindeki işlemleri tekrar eder. Eğer şart yanlış ise, döngü sonlanır ve program devam eder.
While döngüsü genellikle döngü sayısının önceden bilinmediği durumlarda kullanılır. Örneğin, kullanıcının belirli bir değeri girene kadar programın devam etmesi gerekiyorsa while döngüsü tercih edilmektedir.
| While Döngüsü Örneği |
|---|
count = 0while count < 5: print("Count: ", count) count += 1
|
Yukarıdaki örnekte, count değeri 0'dan başlayarak her döngüde 1 artırılır ve 5'e ulaşıncaya kadar işlemler tekrar eder. Bu şekilde, her döngüde count değeri ekrana yazdırılır.
While döngüsü kullanırken, döngünün sonsuz döngüye girmemesi için dikkatli olunmalıdır. Şart doğru olduğu sürece döngü tekrar eder ve şart hiçbir zaman yanlış olmazsa döngü sonsuzca devam eder. Bu nedenle, şartın doğru veya yanlış olacağına dair bir mantıksal kontrol mekanizması eklenmelidir.
For Döngüsü
Python programlama dilinde for döngüsü belirli bir aralıkta elemanları dolaşmak için kullanılır. For döngüsü bir iterable veri tipindeki elemanları sırayla gösterir ve işlem yapmanızı sağlar. Örneğin, bir liste içindeki tüm elemanları dolaşabilir veya belirli bir aralıktaki sayıları yazdırabilirsiniz.
For döngüsü, şu şekilde yazılır:
for eleman in iterable: # işlem yapılacak kod bloğu
For döngüsü kullanımına bir örnek verecek olursak:
for i in range(5): print(i)
Bu şekilde 0'dan 5'e kadar olan sayılar sırayla yazdırılır. Ayrıca, for döngüsü ile bir liste içindeki elemanları da yazdırabilirsiniz.
liste = [1, 2, 3, 4, 5]for eleman in liste: print(eleman)
Ayrıca, for döngüsü ile birlikte kullanabileceğiniz diğer bazı fonksiyonlar da mevcuttur. Örneğin, enumerate() fonksiyonu ile bir liste içindeki elemanların indekslerine de ulaşabilirsiniz.
liste = ["elma", "armut", "çilek"]for indeks, eleman in enumerate(liste): print(indeks, eleman)
Bu örnekte, listedeki elemanların hem indeksleri hem de kendileri yazdırılmaktadır. For döngüsü, Python programlama dilinde oldukça sık kullanılan bir döngüdür ve birçok farklı amaç için kullanılabilir.
Range() Fonksiyonu
Python programlama dili için oldukça yararlı olan range() fonksiyonu, belirli bir aralıktaki sayıları liste halinde döndürmek için kullanılır. Bu fonksiyon, for döngüsü ile birlikte kullanıldığında özellikle sıklıkla tercih edilir.
Range() fonksiyonu, genellikle üç parametre alır. İlk parametre başlangıç değerini, ikinci parametre ise son değerini belirtir. Üçüncü parametre ise sayıların hangi aralıklarla artacağını belirler. Örneğin, range(0, 10, 2) ifadesi 0'dan başlayarak 2'şer arttırarak 10'a kadar olan sayıları liste halinde döndürür.
Bir başka örnek olarak, range(5) ifadesi 0'dan başlayarak 5'e kadar olan sayıları liste halinde döndürür. Bu şekilde, for döngüsü ile sayılar üzerinde kolayca işlemler yapılabilir.
- range() fonksiyonunun en büyük avantajlarından biri, sayı listelerini hızlı ve basit bir şekilde oluşturabilmesidir.
- Birçok programlama dilinde olduğu gibi Python'da da for döngüsü önemli bir yer tutar. Bu yüzden range() fonksiyonu, for döngülerinde daha fazla ve kolay kullanıma sahiptir.
Range() fonksiyonu, belirli bir aralıktaki sayıları liste halinde döndürebilmesi sayesinde, özellikle sayılarla ilgili tekrar eden işlemleri yaparken oldukça kullanışlı bir araçtır.
If, Else ve Elif İfadeleri
Python programlama dilinde, if, else ve elif ifadeleri temel koşullu ifade yapısını oluşturur. Bu ifadeler, verilen koşullara göre programın belirli adımlarını yerine getirmesini sağlar.
if ifadesi, belirli bir koşulun doğru olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır. Koşul doğru ise o adım gerçekleştirilir. Aksi takdirde, program ifadenin altındaki işlemlerden geçerek devam eder.
else ifadesi, if ifadesinin koşulunun yanlış olduğu durumlarda çalışır. else ifadesi, yeni bir koşul belirtmez, yalnızca if koşulu yanlışsa çalışacak adımları belirtir.
elif (else if) ifadesi, birden fazla koşulu kontrol etmek için kullanılır. Program belirli koşulların sağlandığı veya gerçekleştirilmediği durumlarda farklı adımlar atar. Eğer önceki koşul yanlışsa yeni bir koşul belirleyerek çalışan adımların listesine devam eder.
| Koşul | İşlem |
|---|---|
| X > Y | X, Y'den büyükse işlem yapılır. |
| X < Y | X, Y'den küçükse işlem yapılır. |
| X == Y | X ve Y eşitse işlem yapılır. |
Programlar özellikle çok yönlü ve karmaşık hale gelirken, if, else ve elif ifadeleri programcılara karar yapma ve şekillendirme imkanı verir. Bu ifadelerin doğru kullanımı, programdaki hataların önlenmesinde, kaynaklarının korunmasında ve programın daha verimli çalışmasında önemli bir etmen olabilir.
Veri Türleri ve Listeler
Python programlama dili, birçok veri türü ve veri yönetimi imkanı sunar. Bazı temel veri türleri, sayılar, stringler, booleanlar ve listelerdir. Sayılar arasında tamsayılar (integers) ve kesirli sayılar (floats) bulunurken, stringler metin verilerini ifade etmek için kullanılır. Booleanlar ise yalnızca iki değere sahip olan veri türüdür; True (Doğru) veya False (Yanlış).
Listeler, Python programlama dilinde oldukça önemli bir veri türüdür. Listeler, birçok farklı veri tipinden (int, float, str vb.) elemanlar içeren ve bir kerede tek bir değişkende saklanabilen bir yapıdır. Liste elemanları noktalı virgüllerle ayrılır ve köşeli parantezler içinde yazılır. Örneğin, bir liste oluşturmak için aşağıdaki kodu kullanabilirsiniz:
my_list = [1, 2, 3, "hello", 3.14, True]
Listelerde, elemanlara köşeli parantezler aracılığıyla erişilebilir. Örneğin,
my_list[0]
ifadesi listenin ilk elemanına erişirken,
my_list[3]
ifadesi listenin dördüncü elemanına erişir. Listeler, ayrıca eleman ekleme, çıkarma veya değiştirme özellikleriyle de esnek bir yapıya sahiptir.
String Veri Türü
Python programlama dilinde string veri tipi karakter dizileri olarak ifade edilir. String veri tipi, programlama dilinde sıklıkla kullanılır. Python'da string verileri tek tırnak (' ') veya çift tırnak (" ") işaretleri arasında ifade edilir. Stringler birleştirilebilir, dilimlenebilir ve indekslenebilir.
String veri tipinin kullanımına örnek olarak, bir kullanıcı adının kontrol edilmesi verebiliriz. Diyelim ki bir kullanıcıdan alınan kullanıcı adı, uzunluğunun 6 ile 12 karakter arasında olması gerektiğini belirtiyoruz. Bu kontrolü string veri tipiyle kolayca yapabiliriz:
| Kod | Çıktı |
|---|---|
| username = "example" | |
| if len(username) < 6 or len(username) > 12: | |
| print("Kullanıcı adı 6 ile 12 karakter arasında olmalı") | Kullanıcı adı 6 ile 12 karakter arasında olmalı |
| else: | |
| print("Kullanıcı adı uygun") | Kullanıcı adı uygun |
Burada, username değişkenine 'example' değeri atanmış ve if kontrolünde username'in uzunluğu 6 ile 12 karakter arasında değilse bir hata mesajı yazdırılır.
Liste Veri Türü
Liste veri türü, Python programlama dilinin en temel veri tiplerinden biridir. Liste veri tipi, birden fazla veriyi aynı değişken içinde saklamak için kullanılır. Python'daki liste veri tipi, [] işaretleriyle bir araya getirilen öğelerden oluşur. Bu öğeler, virgülle ayrılır. Örneğin;
| liste | = | [1, 2, 3, 4] |
Bu örnekte, liste adında bir liste oluşturduk ve içerisine 1, 2, 3, ve 4 sayılarını ekledik. Python'da listenin uzunluğunu öğrenmek için len() fonksiyonu kullanılır. Örneğin;
| liste | = | [1, 2, 3, 4] |
| uzunluk | = | len(liste) |
| print(uzunluk) | // 4 |
Bu örnekte, listenin uzunluğunu öğrenmek için len() fonksiyonunu kullandık ve 4 sonucunu aldık. Ayrıca, listenin belirli bir elemanına erişmek için, öğelerinin sıfırdan başlayan dizinlerini kullanabilirsiniz. Örneğin;
| liste | = | [1, 2, 3, 4] |
| ilk_eleman | = | liste[0] |
| print(ilk_eleman) | // 1 |
Bu örnekte, listenin ilk elemanını öğrenmek için, 0 dizinini kullandık ve 1 sonucunu aldık. Listenin diğer elemanlarına da aynı şekilde erişebilirsiniz. Liste üzerinde birçok işlem yapılabilir, örneğin, ögeler arasında yeniden sıralama yapmak, ögeleri kopyalamak, çıkarmak, vb. Listeler, Python programlama dilinde veri yönetimi için çok önemlidir.
Fonksiyonlar ve Dosyalar
Python programlama dili, fonksiyonlar ve dosya işlemleri yapmak için birçok kolaylık sağlar. Bir fonksiyon; tekrar tekrar yazmak yerine, belirli bir amaç için tasarlanmış olan bir kod bloğudur. Bu sayede aynı işi yaparken tekrar tekrar kod yazmak yerine, tek bir kod bloğu kullanılabilir. Python'da fonksiyonlar define edilir, yani önceden tanımlanmış bir isimle belirli bir fonksiyona atanır. Fonksiyonlar'a parametreler de tanımlanabilir. Fonksiyonlar yazılırken, belirli bir input alıp, belirli bir output döndürürler.
Python programlama dili, file i/o işlemleri için kullanılır. Python, file işlemleri için çok kapsamlı bir destek sunar. Dosyalar açıldıktan sonra, belirli bir işlem yapılarak kapatılır. Dosyaların açılması ve kullanılması için read(), write() ve append() gibi fonksiyonlar kullanılabilir. Dosyalar açıldıktan sonra kapatılmaları önemlidir çünkü açık bırakılan bir dosyadan başka bir işlemin dosyayı açması mümkün olmaz. Dosya açma amacına ve işlem yapılacak verin türüne göre farklı açma yöntemlerinin kullanılması gerekebilir. Örneğin, txt dosyaları okumak veya yazmak için 'r' ve 'w' parametreleri kullanılabilir.
Fonksiyonlar
Python programlama dilinde, fonksiyonlar diğer programlama dillerinde olduğu gibi önemli bir programlama kavramıdır. Fonksiyonlar, bir dizi işlemin tekrar tekrar yazılmasını önleyen yapılar olarak tanımlanabilir.
Fonksiyonlar, belirli bir görevi yerine getirmek için tasarlanmış kod bloklarıdır. Fonksiyonlar, yalnızca belirli koşullar sağlandığında çalışır veya belirli nesnelerle birlikte kullanılır. Fonksiyonlar, aynı görevi birden çok kez yapmak zorunda kaldığımızda özellikle kullanışlıdır ve kod tekrarını önler.
Python programlama dilinde fonksiyonlar, def anahtar kelimesiyle tanımlanır. Bir fonksiyon tanımlandığında, fonksiyon adı ve argümanları belirtilir. Fonksiyonu tanımlarken ayrıca, fonksiyonun geri dönüş değeri de belirtilir.
| Fonksiyon Syntaxı |
|---|
| def fonksiyon_adı(argüman1, argüman2, ...): |
| fonksiyon_gövdesi |
| return geri_dönüş_değeri |
Yukarıdaki örnekte, def anahtar kelimesiyle fonksiyon tanımlanır. Fonksiyonun adı fonksiyon_adı olarak belirlenir ve ardından argümanlar fonksiyonun ne ile çalışacağını belirlemek için tanımlanır. Fonksiyon gerekli görevlerini yapar ve en sonunda bir değer döndürür.
Örnek olarak, basit bir toplama fonksiyonu yazalım:
def toplama(sayı1, sayı2): sonuc = sayı1 + sayı2 return sonuc
Bu fonksiyon, iki sayı alır ve kullanıcının istediği herhangi iki sayıyı toplar. Fonksiyonun kullanımı:
sayi1 = 5sayi2 = 7toplam = toplama(sayi1, sayi2)print("Toplam: ", toplam)
Yukarıdaki kod şu sonucu verecektir:
Toplam: 12
Dosya İşlemleri
Python programlama dili ile dosya işlemleri oldukça kolaydır. Dosya işlemi yapmak için öncelikle dosyayı açmak gerekir. Dosya açmak için open() fonksiyonu kullanılır. Bu fonksiyon dosya adını ve dosya açma modunu parametre olarak alır ve dosyayı açar. Dosya açma modları aşağıdaki gibidir:
- "r" : Dosyayı sadece okumak için açar.
- "w" : Dosyayı yazmak için açar. Eğer dosya yoksa yeni bir dosya oluşturur.
- "a" : Dosyayı yazmak için açar. Eğer dosya yoksa yeni bir dosya oluşturur. Eğer dosya varsa dosyanın sonuna ekleme yapar.
Dosya okuma işlemi için aşağıdaki örnek kod bloğu kullanılabilir:
with open("dosya.txt","r") as dosya: icerik = dosya.read() print(icerik)
Burada "dosya.txt" isimli dosyayı açıp okuma modunda açtık. Dosya içerisindeki verileri okumak için read() fonksiyonunu kullandık. Dosya işlemi bittiğinde dosya otomatik olarak kapatılacaktır.
Dosya yazma işlemi için aşağıdaki örnek kod bloğu kullanılabilir:
with open("dosya.txt","w") as dosya: dosya.write("Hello World")
Burada "dosya.txt" isimli dosyayı yazma modunda açtık. write() fonksiyonu ile dosyaya "Hello World" yazdık. Dosya işlemi bittiğinde dosya otomatik olarak kapatılacaktır.
Yukarıdaki örneklerin yanı sıra dosya işlemleri ile ilgili birçok farklı fonksiyon ve işlem mevcuttur. Bu fonksiyon ve işlemleri öğrenerek Python programlama dilinde dosya işlemlerini daha verimli bir şekilde yapabilirsiniz.
Hata Yakalama ve Debugging
Python programlama dilinde hata yakalamak oldukça önemlidir. Kodlarınızda meydana gelen hataları bulmak ve sorunları ortadan kaldırmak için hata ayıklama araçlarından faydalanabilirsiniz. Bu sayede kodlarınızın daha stabil ve hatasız çalışmasını sağlayabilirsiniz.
Python'da hata yakalamak için try-except blokları kullanılır. Bu bloklar sayesinde belirli bir kod bloğunun hata vermesi durumunda programın çökmesinin önüne geçebilirsiniz. Örneğin:
| Kod | Açıklama |
|---|---|
| try: | Kod bloğu |
| except: | Hata bloğu |
Bu bloklar sayesinde kodlarınızda hata oluştuğunda program bloğunun çalışmasını durdurmak yerine, hata bloğuna geçerek hatanın çözülmesine yardımcı olabilirsiniz.
Bunun yanı sıra, Python'da hata ayıklama araçları da bulunmaktadır. Bu araçlar sayesinde kodlarınızı adım adım izleyerek hata bulabilir ve çözebilirsiniz. Bazı örnekler:
- print() fonksiyonu: Kod bloklarınız içinde değişken değerlerini veya kodun nerede olduğunu görmek için bu fonksiyondan faydalanabilirsiniz.
- logging modülü: Kodlarınızın hangi kısmında hangi işlemler yapıldığını takip edebilirsiniz.
- pdb modülü: Kodlarınızı adım adım izleyerek hata ayıklama yapabilirsiniz.
Hata yakalama ve ayıklama araçlarını kullanarak kodlarınızdaki hataları bulabilir ve çözebilirsiniz. Bu sayede daha stabil ve hatasız bir şekilde çalışan Python programları yazabilirsiniz.
Try-Except Blokları
Python programlama dilinde, kodlar yazarken hataların oluşması kaçınılmazdır. Bu hataları yakalamak ve kodun çalışmasını sağlamak için Python'da try-except blokları kullanılır. Bu bloklar sayesinde kodlarımız hatalarla karşılaştığında program durmaz ve devam eder.
Try bloğu içerisinde, hata alabilecek kodlar yazılır ve eğer bir hata oluşursa except bloğuna geçilir. Except bloğunda ise hata mesajı yazdırılabilir ya da alternatif bir kod bloğu yazılabilir. Aşağıdaki örnek, try-except bloklarının nasıl kullanıldığını göstermektedir:
try: x = int(input("Bir sayı giriniz: ")) y = 1 / x print(y)except ZeroDivisionError: print("Sıfıra bölme hatası!")except ValueError: print("Geçersiz değer girildi!")
|
Yukarıdaki kod bloğunda, kullanıcıdan bir sayı alınır ve bu sayı 0'a bölünmek üzere kullanılır. Eğer kullanıcı sıfır girerse ZeroDivisionError hatası alınır ve bu hatayı yakalayan except bloğu çalışır. Aynı şekilde, eğer kullanıcı sayı yerine bir karakter girerse ValueError hatası alınır ve bu hatayı yakalayan except bloğu çalışır. |
Bu örnek sayesinde try-except bloklarının nasıl kullanıldığını görüyoruz. Programlama sürecinde, hataları yakalamak ve kodun daha sağlıklı çalışmasını sağlamak adına, try-except blokları oldukça faydalıdır.
Debugging Araçları
Python programlama diliyle ilgili hata ayıklama yaparken işinizi kolaylaştıracak birçok araç mevcuttur. Bu araçlar sayesinde hataları nerede ve ne zaman yaptığınızı tespit edebilir, kodunuzu daha verimli hale getirebilirsiniz. İşte Python programlama dilinde kullanabileceğiniz bazı hata ayıklama araçları:
- Python Debugger (PDB): PDB, Python kodunu adım adım çalıştırarak hataları bulmanızı sağlayan bir araçtır. Kodunuzdaki noktaları belirleyerek PDB'ye veri aktarabilirsiniz. Bu noktalarda kodunuz duracak ve size adım adım ilerleme imkanı sağlayacaktır.
- PyCharm: PyCharm, Python programlama dili için en popüler geliştirme araçlarından biridir. Kodunuzu yazarken hataları gösterir ve hata ayıklama sürecini kolaylaştırır. Ayrıca, kodu adım adım çalıştırarak kontrol edebilirsiniz.
- Visual Studio Code: Visual Studio Code, Python programlama dili için güçlü bir geliştirme aracıdır. Kodunuzu yazarken otomatik hata düzeltme özelliği bulunur. Hata ayıklama özelliği sayesinde kodunuzu daha hızlı ve etkili bir şekilde test edebilirsiniz.
- IPython: IPython, interaktif bir Python kabuğudur. Kodunuzu adım adım yazmanıza ve çalıştırmanıza olanak tanır. Hataları kolayca belirleyebilir ve kodunuzu daha verimli hale getirebilirsiniz.
Yukarıda bahsedilen araçlar, Python programlama dili için kullanabileceğiniz bazı hata ayıklama araçlarıdır. Bu araçların kullanımı sayesinde hataları kolayca belirleyebilir ve kodunuzu daha verimli bir şekilde düzenleyebilirsiniz.
