Python kodları, dünya genelindeki yazılımcıların sıklıkla tercih ettiği programlama dillerinden biridir. Bu dil, basit yapısı, okunabilirliği ve kolay öğrenilebilir olması nedeniyle oldukça popülerdir. Ancak, Python öğrenirken kodların anlamlarını bilmek, bu dilde programlama yapmayı daha da kolaylaştıracaktır.

Bu rehberde, Python kodlarının ne anlama geldiği ve nasıl kullanılabileceği hakkında ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz. Değişkenler, koşullu ifadeler, döngüler ve fonksiyonlar gibi temel konuların yanı sıra, if-else yapısı, nested if yapısı ve ternary operatörü gibi daha ileri konular da ele alınacaktır.

Bu rehber, programlamayı yeni öğrenenlerin yanı sıra deneyimli yazılımcıların da faydalanabileceği kapsamlı bir kaynaktır. Python kodları hakkında merak edilen her şeyi burada bulabilirsiniz.

Değişkenler

Değişkenler, bir program içerisinde kullanılan verilerin depolanmasını sağlayan yapı elemanlarıdır. Değişkenler, programın işleyişi içerisinde değiştirilebilen bilgilerdir. Python programlama dilinde değişken tanımlamanın yapısı oldukça basittir.

Bir değişken tanımlamak için öncelikle değişkenin adı yazılır, ardından eşittir işareti ile birlikte atanan değer belirtilir. Örneğin, “isim = ‘Ahmet'” şeklinde bir değişken tanımlanabilir. Bu örnekte isim adlı bir değişken oluşturulur ve değeri ‘Ahmet’ olarak atanır. Değişken isimleri, karakter veya _ işareti ile başlamalıdır ve harfler, sayılar ve _ işareti kullanılabilir. Ancak, değişken adları sayı ile başlayamaz.

Python’da değişkenlerin tipi, değere göre otomatik olarak belirlenir. Örneğin, “x = 5” şeklinde bir atama yapıldığı zaman, Python otomatik olarak x’in tam sayı tipinde olduğunu anlar. Farklı bir örnek olarak, “y = ‘7’” şeklinde bir atama yapıldığında, y değişkeninin karakter tipinde olduğu otomatik olarak belirlenir.

Bir program içerisinde farklı türlerde veriler ve değişkenler kullanılabileceğinden, değişkenlerin tipi hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Değişken tipleri arasında sayılar, karakterler, boolean (True/False) değerleri ve listeler bulunur. Bu tür bilgileri kullanarak programlar yazmak hem verimli hem de doğru sonuçlar elde etmek açısından oldukça önemlidir.

Koşullu İfadeler

Koşullu ifadeler, Python programlama dilinde programların doğru çalışması için oldukça önemlidir. Bu ifadeler, programın belirli koşullara göre farklı işlemler yapmasını sağlar. Eğer belirli bir koşul sağlanıyorsa, program belirli bir blok kodu çalıştırır. Koşul sağlanmadığı takdirde ise, farklı bir kod bloğuna geçiş yapar.

Python’da en sık kullanılan koşullu ifade ise if/else yapısıdır. Bu yapı, programın belirli bir koşulu kontrol etmesine ve koşula uygun şekilde kod bloklarını yönetmesine olanak tanır. Ayrıca, Python’da elif yapısı da mevcuttur ve karar verme sürecini daha da detaylandırır.

Bununla birlikte, Python’da ayrıca Nested if yapısı da kullanılabilir. Bu yapı, birden fazla koşulu kontrol eden daha karmaşık yapılar için idealdir. Ternary operatörü de koşullu ifadelerde kullanılabilen bir başka önemli araçtır. Bu operatör, koşula bağlı olarak farklı değerler döndürür.

if/else Yapısı

if/else yapısı, programlamada sıklıkla kullanılan bir koşullu ifade yapısıdır. Bu yapı kullanılarak, bir koşulun doğru veya yanlış olması durumunda, farklı işlemlerin gerçekleştirilmesi sağlanabilir.

if yapısı, belirtilen koşulun doğru olduğu durumda belirtilen işlemleri gerçekleştirir. Eğer koşul yanlışsa, kod if bloğunun dışındaki işlem satırlarına devam eder. Else yapısı ise if yapısı içindeki koşulun yanlış olduğu durumda çalışır ve belirtilen işlemleri gerçekleştirir.

Aşağıdaki örnek kod if bloğu içindeki koşulun doğru olduğu durumda “Hello World” ifadesini ve else bloğundaki koşulun yanlış olduğu durumda “Goodbye World” ifadesini ekrana yazdıracaktır.

if 4 > 2:    print("Hello World")else:    print("Goodbye World")

if/else yapısı, kodun daha dinamik ve esnek hale getirilmesini sağlayarak, çeşitli senaryolara göre farklı işlemlerin gerçekleştirilmesine olanak tanır. Bu yapının kullanımı, özellikle programlama öğrenmeye yeni başlayanlar için oldukça önemlidir.

elif Yapısı

elif yapısı, ‘else if’ ifadesinin kısaltmasıdır ve koşullu ifadelerin daha detaylı bir versiyonudur. elif yapısı, bir if bloğundaki koşulun doğru olmadığı durumlarda başka bir koşulu kontrol eder.

Bir elif bloğu, bir if bloğundan sonra gelebilir ve bir blok kodu içermelidir. Bir koşul sağlanırsa, diğer koşul incelenemez. Bir elif koşulu, bir önceki ifadenin koşulundan bağımsız olarak çalışır.

Örneğin, bir dizi ürünle çalışan bir mağaza işletiyorsanız, stokta 10’dan az kalan ürünleri kontrol etmeniz gerekiyorsa, bir if bloğu ve bir elif bloğu kullanabilirsiniz.

Kodu	if stoktaki_urunler < 10:
	print(“Stoktaki ürünler az.”)
	elif stoktaki_urunler < 5:
	print(“Stoktaki ürünler kritik seviyede.”)

Bu örnek kodda, eğer stoktaki ürün sayısı 10’dan az ise, ilk if bloğuna girilir ve “Stoktaki ürünler az.” çıktısı verilir. Ancak, stoktaki ürünler sayısı 5’ten az ise, elif bloğuna girilir ve “Stoktaki ürünler kritik seviyede.” çıktısı verilir.

elif yapısı, programlarınızın daha fazla koşul ve senaryo kontrol etmenizi kolaylaştırır.

Nested if Yapısı

Nested if yapısı, koşullu ifadelerin daha karmaşık halleri için kullanılan bir yapıdır. İç içe geçmiş if blokları olarak adlandırılabilir. Bu yapı sayesinde birden fazla koşulun kontrolü daha rahat bir şekilde yapılabilir.

Örnek olarak, bir kullanıcının siteye giriş yapabilmesi için hem doğru kullanıcı adı hem de doğru şifrenin girilmesi gerektiğini düşünelim. Bu durumda, if bloğunun içinde bir tane daha if bloğu kullanarak iç içe geçmiş bir koşul yapısı oluşturabiliriz. İlk if bloğu kullanıcı adının doğru olup olmadığını kontrol ederken, ikinci if bloğu ise şifrenin doğru olup olmadığını kontrol edecektir. Bu şekilde, her iki koşulun da doğru olması durumunda kullanıcının siteye giriş yapmasına izin verilecektir.

Kullanıcı Adı	Şifre
john	123456
jane	abcdef

• if kullanici_adi == “john”:
• if sifre == “123456”:
• print(“Hoş Geldiniz!”)
• else:
• print(“Hatalı Şifre Girdiniz.”)
• elif kullanici_adi == “jane”:
• if sifre == “abcdef”:
• print(“Hoş Geldiniz!”)
• else:
• print(“Hatalı Şifre Girdiniz.”)
• else:
• print(“Hatalı Kullanıcı Adı Girdiniz.”)

Bu örnekte, kullanıcı adı ve şifre doğru girilmediği takdirde ilgili hata mesajları ekrana yazdırılacaktır. Nested if yapısı, programlama konusunda ileri seviyede olan geliştiricilerin tercih ettiği bir yapıdır. Karmaşık koşullu durumlar için oldukça kullanışlıdır ve verimli bir şekilde kullanılabilir.

Ternary Operatörü

Python programlama dilinde kullanılan ternary operatörü, if/else yapılarının daha kısa bir şekilde yazılmasını sağlar. Aynı zamanda, kodların daha okunaklı hale gelmesine yardımcı olur. Ternary operatörü, koşulun doğru veya yanlış olduğu durumlarda farklı değerlerin döndürülmesini sağlar.

Ternary operatörü, şu şekilde kullanılır:

Kullanım Şekli	Anlamı
değer1 if koşul else değer2	Koşul doğruysa değer1, yanlışsa değer2 döndürülür.

Örneğin, kullanıcının girdiği sayının pozitif mi yoksa negatif mi olduğunu belirleyen bir program yazalım:

x = int(input("Bir sayı girin: "))print("Pozitif" if x > 0 else "Negatif")

Bu programda, kullanıcının girdiği sayının pozitif olup olmadığını kontrol ederiz. Eğer sayı pozitifse, “Pozitif” yazdırılır, aksi halde “Negatif” yazdırılır. Ternary operatörünü kullanarak, if/else yapısını daha kısa bir şekilde yazabiliriz.

• Ternary operatörü, koşullu ifadelerin daha kısa bir şekilde yazılmasını sağlar.
• Kodların daha okunaklı hale gelmesine yardımcı olur.
• Doğru kullanıldığında, programlama işlemleri daha hızlı gerçekleşir.

Döngüler

Döngüler, belirli bir işlemin tekrarlanmasını sağlayan yapılar olarak tanımlanabilir. Python’da yaygın olarak kullanılan iki döngü türü vardır: for ve while döngüleri.

• For Döngüsü: For döngüsü, belirli bir listeyi, tuple’ı veya stringi elemanlarının üzerinde dolaşmak için kullanılır. For döngüsünün kullanımı şu şekildedir:

for eleman in liste:    # yapılacak işlemler

• While Döngüsü: While döngüsü, verilen koşul doğru olduğu sürece belirli bir işlemin tekrarlanmasını sağlar. While döngüsünün kullanımı şu şekildedir:

while koşul:    # yapılacak işlemler

Örneğin, aşağıdaki kod bloğu 1’den 5’e kadar olan sayıları ekrana yazdıracaktır:

for i in range(1,6):    print(i)

While döngüsü için aşağıdaki kod bloğu, kullanıcı tarafından girilen sayıyı ekrana yazdıracaktır:

sayi = int(input("Bir sayı girin: "))while sayi > 0:    print(sayi)    sayi -= 1

Döngüler, Python’da sıklıkla kullanılan ve programlama yaparken pratiklik sağlayan yapılar arasındadır.

For Döngüsü

For döngüsü, belirli bir koşul sağlandığı takdirde kod bloğunu tekrar eden bir döngü türüdür. For döngüsü, genellikle bir dizi veya listedeki her öğeyi işlemek için kullanılır.

For döngüsü, şu formatta kullanılır:

for	değişken	in	dizi/liste	:
kod	kod	kod	kod	…
çıkış_kodu

Yukarıdaki formatta, döngüde ‘değişken’ adlı bir değişken tanımlanır ve ‘dizi/liste’ üzerinde işlem yapmak için kullanılır. Her bir işlem sırasında, ‘değişken’ adlı değişken, ‘dizi/liste’ üzerindeki bir öğeye eşittir.

Aşağıdaki örnek, bir dizi içindeki sayıları toplar:

• dizi = [1, 2, 3, 4, 5]
• toplam = 0
• for sayi in dizi:
•   toplam += sayi
• print(“Toplam:”, toplam)

Yukarıdaki kod, ‘dizi’ içindeki her bir sayı üzerinde işlem yapar ve toplamlarını ‘toplam’ adlı bir değişkende toplar. Sonuç olarak, toplam ’15’ olarak ekrana yazdırılır.

While Döngüsü

Python’da döngüler, belirli bir işlevi yinelenen koşullar altında gerçekleştirmek için kullanılır. While döngüsü, belirtilen koşul doğru olduğu sürece tekrarlanacak bir ifadeler kümesidir. Koşul yanlış olduğunda döngü sona erer.

While döngüsü, programlama dillerinde en sık kullanılan döngülerden biridir. Bu döngü, bir önceki koşul sağlandığında devam eder ve koşul doğru olmadığında durur. While döngüsü, sınırsız sayıda yinelemeler gerçekleştirebilir.

While döngüsünün yapısı şöyledir:

Syntax	Açıklama
while koşul:	Belirli bir koşul doğru olduğu sürece, belirtilen kod bloğunu tekrarlar.

Örneğin:

a = 0while a < 10:  print(a)  a += 1

Bu kod, 0'dan 9'a kadar olan sayıları yazdıracaktır. While döngüsü, koşul belirtilen sürece tekrarlanacaktır. Bu örnekte, a'nın değeri 10'dan küçük olduğu sürece while döngüsü tekrarlanacak ve her seferinde 1 artacak.

While döngüsü, sık sık kullanılan bir döngü türüdür ve Python da dahil olmak üzere birçok programlama dilinde bulunur. Koşula bağlı olarak, bu döngü sonsuz veya sınırlı bir sayıda kez tekrarlanabilir. Bu nedenle, programlama öğrenenlerin bunu öğrenmeleri önemlidir.

Fonksiyonlar

Python dilinde fonksiyonlar, belirli bir işi yapmak için kullanılan bloklar halindeki kod parçalarıdır. Fonksiyonların amacı, tekrar eden işlemleri kolay ve basit hale getirmek, kodları daha okunaklı hale getirmek ve birden fazla yerde kullanılması gereken bir işlevi birkaç satır kodla gerçekleştirmektir.

Fonksiyonlar, "def" anahtar kelimesi ile tanımlanır ve kendilerine özgü bir isim verilir. Fonksiyonlara girdi olarak verilecek parametreler de tanımlama sırasında belirtilir. Fonksiyonlar birden fazla parametre alabilir ve bu parametreler fonksiyonun içinde kullanılabilir.

Fonksiyonların kullanımı, kod tekrarının önüne geçmek ve verimliliği arttırmak için çok önemlidir. Fonksiyonlar ayrıca modüler kodlama için de gereklidir. Modüler kodlama, büyük projelerde bloklar halinde kodlamayı ve daha sonra bu blokları birleştirerek bir bütün oluşturmayı ifade eder.

Fonksiyonların bir diğer önemli özelliği ise, birden fazla fonksiyonun birbirleriyle etkileşim içinde çalışabilmeleridir. Bu sayede, kod parçaları arasındaki bağlantı daha kolay sağlanır ve proje daha da geliştirilebilir hale gelir.

Örnek kullanım:

Fonksiyon İsmi	Parametreler	İşlevi
Topla	x,y	x ve y değişkenlerinin toplamını hesaplar.
Çarp	x,y	x ve y değişkenlerinin çarpımını hesaplar.

Fonksiyonlar, programlama dillerinde oldukça önemli ve kullanışlı bir araçtır. Python dilinin fonksiyonlarla ilgili zengin bir kütüphanesi bulunmaktadır. Bu kütüphane sayesinde, pek çok hazır fonksiyon kullanarak kodların daha etkili çalışmasını sağlamak mümkündür.

Parametreli Fonksiyonlar

Parametreli fonksiyonlar, fonksiyonlara girdi olarak verilen değerlerdir. Bir fonksiyonun, bir yada birden fazla parametreye ihtiyacı olabilir. Parametreler, fonksiyonun işlevselliğini arttırır ve farklı girdileri işlemek için kullanılabilir.

Bir fonksiyonu parametreleriyle birlikte tanımlarken, parametrelerin isimleri ve tipleri de belirtilir. Parametre isimleri, fonksiyon tanımında kullanılan isimlerdir. Parametre tipleri, parametrenin kabul edebileceği veri türüdür. Örneğin, bir strings parametresi, yalnızca string veriler alacak şekilde tanımlanabilir.

Parametreler, fonksiyon tanımında parantez içinde virgülle ayrılmış olarak belirtilirler. Parametrelerin tipi ihtiyaç halinde belirtilebilir, ancak bazen otomatik olarak tahmin edilebilir. Fonksiyon çağrısı sırasında, geçerli parametreler sırasıyla eingelecek şekilde sıralanır.

Aşağıdaki örnek, parametreli bir fonksiyon tanımı ve fonksiyon çağrısını gösterir:

def carpma(x, y):  return x*yprint(carpma(5, 6))

Burada, def carpma(x, y) fonksiyon tanımıdır ve x ve y parametrelerini alır. Fonksiyon, x*y çarpımını hesaplar ve sonucu return eder. Sonrasında, print(carpma(5, 6)) fonksiyonu call eder, burada 5 ve 6 değerleri sırasıyla x ve y parametrelerine atanır.

Parametreli fonksiyonlar, farklı tipte ve sayıda parametrelerle çağrılabilirler. Böylelikle, farklı girdileri işlemek için kullanılabilirler.

Dönen Değerli Fonksiyonlar

Dönen değerli fonksiyonlar, Python programında belli bir işlemi gerçekleştiren ve sonunda bir değer döndüren fonksiyonlardır. Bu değer, başka bir değişkene atılabilir veya direkt olarak ekranda görüntülenebilir. Dönen değerli fonksiyonlar, çoğu zaman hesaplama, matematik, string ifadeleri ve date/time hesaplamaları gibi işlemlerde kullanılır.

Bir fonksiyonun dönüş değeri, return ifadesi ile belirtilir. Örnek olarak, 10 ile çarpma işlemi yapacak bir fonksiyonu tanımlayalım ve sonucu ekranda gösterelim:

def carpma(a):    sonuc = a * 10    return sonucprint(carpma(5))

Yukarıdaki kod bloğunda, carpma() fonksiyonu 10 ile çarpma işlemini gerçekleştirir ve sonucu sonuc değişkenine atar. Bu sonuç, return ifadesi ile döndürülür ve sonuç değişkeni, print() komutu ile ekranda gösterilir. Dolayısıyla, carpma(5) işlemi sonucunda ekranda 50 görüntülenir.

Ayrıca, dönen değerli fonksiyonlar içinde birden fazla return ifadesi olabilir. Bu ifadeler, fonksiyonun işlevine göre farklılık gösterir. Örnek olarak, bir sayının cift_mi() fonksiyonunu tanımlayalım:

def cift_mi(x):    if x % 2 == 0:        return 'Bu sayı çifttir.'    else:        return 'Bu sayı tektir.'print(cift_mi(4))print(cift_mi(5))

Bu kod bloğunda, cift_mi() fonksiyonu bir sayının çift ya da tek olduğunu belirler ve sonucu return ifadesi ile döndürür. Fonksiyonun sonucu, print() komutu ile ekranda gösterilir.

Dönen değerli fonksiyonlar, programlama dilinde büyük bir öneme sahiptir ve sıklıkla kullanılır. Python'daki bu fonksiyonlar, işlemleri kolay ve hızlı bir şekilde yapabilmemizi sağlar.