Bu makale, Python programlama diliyle ilgili önemli kodlarla doludur. Python dili günden güne daha popüler hale geliyor ve bu nedenle, son zamanlarda birçok geliştirici ve programcı, Python kodlarına olan ilgilerini artırdılar. Bu makale, temel Python kodlarını, değişken tanımlama, koşul ifadeleri, döngüler ve fonksiyonlar gibi konuları ele alarak işleyecek. Ayrıca, Python kütüphanesi kullanarak matris işlemleri yapma, veri çerçevelerini işleme, veri filtreleme, birleştirme ve gruplandırma gibi konular işlenecektir.
Burada ele alınacak olan konular arasında değişkenlerin tanımlama yöntemleri, değişken tipleri, koşullu ifadeler, for ve while döngülerinde kullanım, fonksiyonlar ve try ve except bloklarını da kapsayacaktır. Ayrıca, numpy, pandas ve matplotlib gibi önemli Python kütüphaneleri kullanarak uygulama geliştirme ve veri işleme konularına da yer verilecektir. Bu kodlar, Python dilinin temel bileşenlerini öğrenmeye başlamak isteyen herkes için çok faydalıdır. Yazılım geliştirme alanına ilgi duyan herkes, bu makaledeki kodları takip ederek kendilerini geliştirebilirler.
Temel Python Kodları
Python programlama dili öğrenmek istiyorsanız, öncelikle temel Python kodlarına hakim olmanız gerekiyor. Bu kodlar arasında değişken tanımlama, koşul ifadeleri, döngüler ve fonksiyonlar bulunmaktadır. İlk olarak değişken tanımlama konusuna değinecek olursak;
Değişkenler, Python programlama dilinde önemli bir yer tutar. Bir değişkene bir değer atayarak, bu değeri daha sonra kullanabilirsiniz. Değişken tanımlama, değişkenin adını belirleyerek, = işareti ile bir değer atama işlemi ile yapılır.
Değişken Türleri | Açıklama |
---|---|
Sayısal | Int, float, complex gibi sayı tiplerini içerir. |
Dize | Metinleri ifade eder. |
Liste | Birden fazla değeri bir araya getiren veri tipidir. |
Demet | Değiştirilemeyen, sıralı bir nesnedir. |
Sözlük | Anahtar-değer çiftleriyle oluşan bir veri yapısıdır. |
Python’da koşul ifadeleri oluşturmak için if, elif ve else ifadeleri kullanılır. Koşul ifadelerinde karşılaştırma operatörleri (==, !=, >, <, >=, <=) ve mantıksal operatörler (and, or, not) kullanılır. Döngülerde ise while ve for döngüleri kullanılır. Döngüleri kırma veya atlamak için break ve continue ifadeleri kullanılır.
Son olarak, fonksiyonlar parametreli veya parametresiz olarak tanımlanabilir. Fonksiyonlar return ifadesi yardımıyla değer döndürebilirler. Python kütüphaneleri ile çalışırken de bu temel kodları kullanabilirsiniz.
Değişken Tanımlama
Python’da değişken tanımlama oldukça kolaydır. Değişkenlere değer atamak için öncelikle değişken adı belirlemeliyiz. Değişken adları, harf veya alt çizgi ile başlayabilir ve harf, sayı veya alt çizgi içerebilir. Önemli olan tek şey, değişken adının Python tarafından ayrılmış bir kelime veya anahtar sözcük olmamasıdır.
Değişkenlerin birçok farklı tipi vardır, örneğin sayısal, dize, liste, demet ve sözlük. Sayısal değişkenler, tam sayılar ve ondalık sayıları içerebilir. Dize değişkenleri, metin veya karakter dizileri olarak adlandırılır. Liste değişkenleri, bir dizi farklı veri öğesi içerebilir. Demet değişkenleri, listelerle benzerdir, ancak değerleri değiştirilemez. Sözlük değişkenleri, bir anahtar-değer çiftleri koleksiyonunu temsil eder.
Değişken adlandırma kuralları oldukça esnektir. Ancak, değişken adları bir alt çizgi ile başlamalı ve küçük harfler kullanılmalıdır. Boşluk yerine alt çizgi veya küçük harfle yeni kelime başlatılabilir. Örnek olarak, “my_variable” veya “myVariable” gibi.
Değişken Tipleri
Değişken Tipleri
Python programlama dilinde kullanılan değişken tipleri; sayısal, dize, liste, demet ve sözlük olarak beşe ayrılır.
Sayısal Değişkenler:
İki farklı tipte sayısal değişken vardır; tamsayı (integer) ve kayan noktalı sayı (float). Tamsayılar tam sayı değerleri alırken, kayan noktalı sayılar ondalık sayı değerleri alır. Aşağıdaki örnekte sayısal değişkenlerin nasıl tanımlanacağı gösterilmiştir:
Değişken Türü | Örnek |
---|---|
Tamsayı (integer) | x = 3 |
Kayan Noktalı Sayı (float) | y = 3.14 |
Dize Değişkenleri:
Dize değişkenleri, metin veya karakter dizilerini temsil etmek için kullanılır. Aşağıdaki örnekte, string değişkeni nasıl tanımlanacağı gösterilmektedir:
- x = “Merhaba Dünya”
Liste Değişkenleri:
Liste değişkenleri, farklı tipteki verileri bir araya getirmek için kullanılır. Bu veriler, liste içinde virgülle ayrılır ve köşeli parantez [] ile ifade edilir. Aşağıdaki örnekte liste değişkeni nasıl tanımlanacağı gösterilmektedir:
- x = [1, 2, “üç”, 4.0]
Demet Değişkenleri:
Demet değişkenleri, liste değişkenlerine benzer ancak içerisindeki veriler değiştirilemez. Demet değişkenleri, köşeli parantez [] yerine normal parantez ile ifade edilir. Aşağıdaki örnekte demet değişkeni nasıl tanımlanacağı gösterilmektedir:
- x = (1, 2, “üç”, 4.0)
Sözlük Değişkenleri:
Sözlük değişkenleri, anahtar-değer çiftleri şeklinde sıralanmış verileri içerir. Anahtar, sözlükteki her öğenin benzersiz olarak tanımlanmasını sağlar. Aşağıdaki örnekte sözlük değişkeni nasıl tanımlanacağı gösterilmektedir:
- x = {“ad”: “Ahmet”, “soyad”: “Yılmaz”, “yaş”: 25}
Python’da değişken tanımlama ve kullanma oldukça kolaydır ve çeşitli veri tipleri sağlanmaktadır. Değişken tipleri ile ilgili örneklerin incelenmesi, Python programlamaya başlayanlar için oldukça yararlıdır.
İsimlendirme Kuralları
Python’da değişkenler, isimlendirme kuralları doğrultusunda belirtilmelidir. Değişken isimleri harf, sayı ve alt çizgi karakterleri içerebilir, ancak rakamla başlayamaz. Ayrıca büyük harf-küçük harf duyarlılığına dikkat edilmelidir. Örneğin, a ve A iki farklı değişken olarak kabul edilir.
İsimlendirme kurallarına uyulmaması, programın hatalarını veya yanlış sonuçlar vermesine neden olabilir. Bu nedenle, doğru ve anlaşılır değişken isimlendirme yöntemleri kullanmak oldukça önemlidir. Aşağıdaki tablo, geçerli değişken isimleri ve kabul edilmeyen isimler hakkında bilgi içermektedir.
Geçerli İsimler | Kabul Edilmeyen İsimler |
---|---|
a | 1a |
abc | a-b-c |
my_variable | my variable |
x1 | x 1 |
Bir değişkenin ne işe yaradığını anlamak içinse, ne amaçla kullanıldığını yansıtan açıklayıcı bir isim verilmesi önerilir. Bu sayede kodun okunması ve anlaşılması daha kolay olur. Örneğin, sayısal bir değerin depolanacağı bir değişken için “sayi” yerine “yaricap” ismi daha açıklayıcıdır.
Koşul İfadeleri
Python’da koşul ifadeleri oluşturmak için if, elif ve else anahtar kelimeleri kullanılır. Bir koşul ifadesi, eğer belirli bir koşul doğruysa, belirli bir kod bloğunun çalıştırılması için oluşturulur.
Karşılaştırma operatörleri, koşulların değerlerini karşılaştırmak için kullanılır. Örneğin, “==” operatörü bir değerin başka bir değere eşit olup olmadığını kontrol ederken, “>” operatörü bir değerin başka bir değerden büyük olup olmadığını kontrol eder. Mantıksal operatörler ise koşulları birleştirmek için kullanılır. “and” operatörü, iki koşulun da doğru olduğu durumlarda çalışırken, “or” operatörü, iki koşuldan en az birinin doğru olduğu durumlarda çalışır.
Aşağıda, Python’da koşul ifadeleri oluşturmak için kullanılan operatörler ve örnek kodlar verilmiştir:
Operatör | Açıklama | Örnek |
---|---|---|
== | Eşit mi? | if x == 5: |
!= | Eşit değil mi? | if x != 5: |
> | Büyük mü? | if x > 5: |
< | Küçük mü? | if x < 5: |
>= | Büyük veya eşit mi? | if x >= 5: |
<= | Küçük veya eşit mi? | if x <= 5: |
Örneğin, if x == 5: kod bloğu, x değişkeninin değeri 5 olduğunda çalışır. Eğer bu koşul doğru değilse, Python ifadeleri ifade elif ile kontrol eder. if bloğuna ek olarak, birden fazla elif bloğu oluşturulabilir. En son olarak da, else bloğu, tüm koşullar yanlışsa çalışacak kod bloğunu tanımlar.
Karşılaştırma Operatörleri
Karşılaştırma operatörleri, farklı değerleri karşılaştırmak ve koşullar oluşturmak için kullanılır. Python’da kullanılan karşılaştırma operatörleri şunlardır:
Operatör | Anlamı |
---|---|
== | Eşit mi? |
!= | Eşit değil mi? |
> | Büyük mü? |
< | Küçük mü? |
>= | Büyük veya eşit mi? |
<= | Küçük veya eşit mi? |
Bu operatörler, çeşitli veri tiplerinde (sayı, dize, liste, vb.) kullanılabilir. Örneğin, iki sayıyı karşılaştırmak için > veya < operatörleri kullanılabilir. Ayrıca, eşitlik kontrolü için == operatörü kullanılır.
Örnekler:
5 > 3
True döndürür.'hello' == 'world'
False döndürür.[1, 2, 3] != [3, 2, 1]
True döndürür.10.5 <= 10.5
True döndürür.
Karşılaştırma operatörleri, koşul ifadeleri ile kullanılarak programlama dilindeki temel mantık yapısını oluşturur. Bu nedenle, bu operatörleri öğrenmek, Python’da program yazarken oldukça önemlidir.
Mantıksal Operatörler
Mantıksal operatörler, and, or ve not ile koşul ifadelerinin oluşturulmasına olanak sağlar. Bu operatörler, birden fazla koşul ifadesini bir arada kullanarak daha karmaşık koşul ifadeleri oluşturmak için kullanılır.
and operatörü, iki koşul ifadesinin de doğru olması durumunda koşul ifadesinin doğru olduğunu belirtir. Örneğin, x > 5 and x < 10
koşul ifadesi, x değeri 5'ten büyük ve 10'dan küçük olduğunda doğrudur.
or operatörü, en az bir koşul ifadesinin doğru olması durumunda koşul ifadesinin doğru olduğunu belirtir. Örneğin, x < 5 or x > 10
koşul ifadesi, x değeri 5'ten küçük veya 10'dan büyük olduğunda doğrudur.
not operatörü, bir koşul ifadesinin tersini alır. Yani, doğru olan bir koşul ifadesi not operatörü kullanıldığında yanlış, yanlış olan bir koşul ifadesi not operatörü kullanıldığında doğru olur. Örneğin, not(x < 5 and y < 10)
koşul ifadesi, x değeri 5'ten küçük ve y değeri 10'dan küçük olduğunda yanlış, bu koşul ifadesinin tersi doğru olacaktır.
Döngüler
Python'da döngüler, tekrar eden işlemleri yapmak için kullanılan önemli bir yapıdır. While ve for döngüleri, farklı senaryolara uygun olarak kullanılabilir.
While döngüsü, belirli bir koşul sağlandığı sürece tekrar eden işlemleri yapmak için kullanılır. Örneğin, kullanıcının girdiği sayıların toplamını bulmak istediğimizde:
toplam = 0sayi = 1while sayi <= 10: toplam += sayi sayi += 1print("Toplam: ", toplam)
Bu kodda, while döngüsü koşulu sayi<=10 sağlandığı sürece çalışacak ve her adımda toplam değişkenine sayi değişkeni eklenerek toplam hesaplanacaktır.
For döngüsü ise, belirli bir liste veya demeti, elemanlarını tek tek dolaşarak işlem yapmak için kullanılır. Örneğin, listedeki sayıların toplamını bulmak istediğimizde:
sayilar = [1, 2, 3, 4, 5]toplam = 0for sayi in sayilar: toplam += sayiprint("Toplam: ", toplam)
Bu kodda, for döngüsü sayilar listesindeki her bir sayıyı dolaşacak ve toplam değişkenine ekleyerek toplam hesaplanacaktır.
Bazı durumlarda, döngüler herhangi bir nedenle (belirli bir koşulun sağlanması, hata vb.) sona ermeli veya belirli bir adımda atlayarak devam etmeli veya tamamen kırılmalıdır. Bunun için break ve continue ifadeleri kullanılabilir.
Break ifadesi, koşul sağlandığında döngüyü tamamen kırar:
i = 1while i <= 10: if i == 5: break print(i) i += 1
Bu kodda, i değişkeninin 5 olduğu durumda, döngü break ifadesiyle tamamen kırılacak ve yazdırma işlemi sona erecektir.
Continue ifadesi ise, belirli bir koşul sağlandığında o adımı atlayarak sonraki adıma geçer:
i = 1while i <= 10: if i == 5: i += 1 continue print(i) i += 1
Bu kodda, i değişkeninin 5 olduğu durumda, koşul sağlanarak continue ifadesine geçilecek ve o adım atlanarak sonraki adıma geçilecektir.
Döngüleri Kırma ve Atlamak
Döngü yapıları, belirli bir işlemi birden fazla kez yapmak için kullanılan yapılar arasında yer almaktadır. While ve for döngülerine sahip olan Python'da, döngü işlemleri kırılabilir veya atlanabilir. Bunun için break ve continue ifadeleri kullanılmaktadır.
break ifadesi, döngü herhangi bir koşulu sağladığında, döngüyü tamamen kırarak işlemleri sonlandırır. Örneğin:
Kod | Çıktı |
---|---|
i = 0while i<10: print(i) if i==5: break i += 1 |
0 1 2 3 4 5 |
Yukarıdaki kodda, i değişkeni 0'dan başlar ve 5'e kadar olan sayıları ekrana yazdırır. Ancak i değişkeni 5'e geldiğinde, break ifadesi sayesinde döngü kırılarak işlemler sonlandırılır.
continue ifadesi ise, belirli bir koşulu sağladığı durumlarda, döngünün o adımının atlanması ve bir sonraki adıma devam edilmesi için kullanılır. Örneğin:
Kod | Çıktı |
---|---|
for i in range(0,10): if i%2==0: continue print(i) |
1 3 5 7 9 |
Yukarıdaki kodda, i değişkeni 0'dan 9'a kadar olan sayıları döngüde gezinir. Ancak i değişkeni çift sayı olduğunda, continue ifadesi sayesinde o adım atlanarak bir sonraki adıma geçilir ve sadece tek sayılar ekrana yazdırılır.
Fonksiyonlar
Python'da fonksiyon, bir programlama görevini birden fazla kez yapmak istediğinizde kullanabileceğiniz bir bloktur. Parametreli ve parametresiz fonksiyonlar tanımlayabilirsiniz. Parametreli fonksiyonlar, fonksiyon içinde bir değer almak için kullanılırken, parametresiz fonksiyonlar hiçbir değer almadan kullanılır.
Fonksiyon tanımlamak için 'def' anahtar kelimesi kullanılır. Bir fonksiyon adı ve '()' parantezi açılır. Parantez içinde parametreler belirtilir. Parametreler arasında virgül kullanmak gerekir. Fonksiyonun içinde yapılacak işlemler yazılır ve fonksiyonun bir sonucu varsa 'return' ifadesi kullanılır.
- Parametresiz fonksiyon örneği:
def merhaba_dunya(): print("Merhaba Dünya!")merhaba_dunya()
def toplama(a, b): return a + bsonuc = toplama(3, 5)print(sonuc)
Yukarıdaki örneklerde, 'merhaba_dunya()' fonksiyonu parametresiz olarak tanımlanmış ve çağrılırken hiçbir değer verilmemiştir. 'toplama()' fonksiyonu ise iki parametre alarak tanımlanmış ve çağrılırken '3' ve '5' değerleri verilmiştir. Fonksiyon içinde yapılan işlem, 'return' ifadesiyle bir sonuç döndürmüştür ve bu sonuç 'sonuc' adlı değişkene atanarak ekrana yazdırılmıştır.
Python Kütüphaneleri
Python dilinin esnekliği ve modüler yapısı, birçok farklı kütüphane geliştirmeye olanak sağlar. Python'da birçok hazır kütüphane bulunur ve yaygın olarak kullanılır. Bu kütüphaneler, tek tek fonksiyon yazma ihtiyacını ortadan kaldırır ve programlamayı daha kolay ve hızlı bir hale getirir.
Python kütüphaneleri, programcıların kod yazma süresini azaltırken aynı zamanda daha karmaşık işlemleri gerçekleştirmelerine olanak tanır. Bu kütüphaneler sayesinde, matematiksel işlemlerden veri analizine kadar birçok alanda verimli çözümler üretilebilir.
Numpy kütüphanesi, matris işlemleri yapmak için kullanılan en popüler kütüphanelerden biridir. Pandas kütüphanesi, verilerle çalışmak için özellikle kullanışlıdır. Bu kütüphane, veri çerçeveleri üzerinde işlemler yapmak için birçok fonksiyona sahiptir. Matplotlib kütüphanesi, grafikler oluşturmak ve verileri görselleştirmek için kullanılır.
Yukarıdaki kütüphaneler, Python programcıları tarafından yaygın olarak kullanılır. Ancak, bu listede olmayan birçok farklı kütüphane da mevcuttur. Python kütüphaneleri arasında hızla değişen bir sistem olsa da, güncel kalmak ve sürekli gelişen ekosistemleri anlamak oldukça önemlidir.
Python kütüphaneleri, birçok farklı endüstride kullanılmaktadır. Bu nedenle, bu kütüphaneleri öğrenmek, analiz, veri işleme ve bilimsel araştırmalar gibi birçok alanda faydalı olacaktır.
Numpy Kütüphanesi
Python programlama dilinde kullanılan popüler kütüphanelerden biri olan Numpy kütüphanesi, matris işlemleri yapmak için oldukça kullanışlı bir araçtır. Bu kütüphane, değişken boyutlu matrisler oluşturma, matrisler arasında işlem yapma ve matris protezi oluşturma gibi işlemleri yapmak için birçok fonksiyon sunar.
Numpy kütüphanesi, matris işlemleri yapmak için kullanılan çok boyutlu dizilere izin verir. Bunun için numpy kütüphanesinde yer alan numpy.array () fonksiyonu kullanılır. Bu fonksiyon, bir dizi içinde bir veya daha fazla boyutta yer alan bir diziye dönüştürür.
Örneğin, aşağıdaki kodda 3x3 boyutunda bir dizi oluşturulabilir:
import numpy as npmatris = np.array([[1, 2, 3], [4, 5, 6], [7, 8, 9]])print(matris)
Bu kod sonucunda, 3x3 boyutunda bir matris oluşur ve ekrana aşağıdaki gibi yazdırılır:
1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 |
7 | 8 | 9 |
Numpy kütüphanesi, matrislerle ilgili birçok faydalı fonksiyon da içerir. Örneğin, matris elemanlarının ortalamasını almak için numpy.mean (), en küçük elemanı bulmak için numpy.min (), en büyük elemanı bulmak için numpy.max () fonksiyonları kullanılabilir.
Matris işlemleri, özellikle makine öğrenmesi ve veri analizi gibi alanlarda sıkça kullanılır, bu nedenle Numpy kütüphanesi, Python programlama dili ile çalışanların işlerini kolaylaştırmak için önemli bir araçtır.
Pandas Kütüphanesi
Pandas kütüphanesi, veri çerçevelerini (dataframe) işlemek için oldukça kullanışlı bir araçtır. Veri çerçeveleri, satır ve sütunlardan oluşur ve tablo benzeri bir yapıdadır. Pandas kütüphanesi ile bir veri çerçevesini işlemek için, öncelikle veriyi yükleyip bir veri çerçevesine dönüştürmek gerekir. Bu işlem, pandas'ın read_csv() veya read_excel() gibi fonksiyonları ile yapılabilir.
Veri çerçeveleri üzerinde yapılacak işlemler arasında veri filtreleme, birleştirme ve gruplandırma gibi işlemler yer almaktadır. Veri filtreleme işlemi, veri çerçevesinden belirli kriterlere göre belirli satır veya sütunları seçme işlemidir. Bu işlem, pandas'ın loc[] ve iloc[] fonksiyonları ile gerçekleştirilebilir.
- loc[]: Etiket veya koşul kullanarak satır ve sütun seçimi yapar.
- iloc[]: Tam sayı konumuna göre satır ve sütun seçimi yapar.
Birleştirme işlemi, iki veya daha fazla veri çerçevesini tek bir veri çerçevesi haline getirme işlemidir. Pandas kütüphanesi ile birleştirme işlemi merge() veya join() fonksiyonları ile gerçekleştirilebilir.
Gruplandırma işlemi, bir veri çerçevesini belirli bir sütuna göre gruplara ayırma işlemidir. Bu işlem, pandas'ın groupby() fonksiyonu ile gerçekleştirilebilir. Gruplama sonrasında, işlem yapılacak sütunlar belirlenerek ortalama, toplama veya diğer istatistiksel işlemler yapılabilir.
Matplotlib Kütüphanesi
Python’da matematiksel işlemler yapmak, verileri görselleştirmek için Matplotlib kütüphanesi oldukça önemlidir. Matplotlib kütüphanesi, farklı grafikler oluşturma ve görselleştirme özellikleri sunar.
Kütüphaneyi kullanmak için öncelikle Python için pip kullanarak yüklemek gereklidir. İlgili kütüphane ```pip install matplotlib``` şeklinde yüklenebilir. Kütüphane yüklendikten sonra Python programında ```import matplotlib.pyplot as plt``` şeklinde çağrı yaparak kullanılmaya başlanabilir.
Grafikler oluşturmak için öncelikle bir çizim alanı oluşturulmalıdır. Çizim alanı oluşturmak için ```plt.subplots()``` kullanılarak çizim alanı ve grafiğin boyutu ayarlanabilir. Ardından kütüphanenin sunduğu farklı grafik türleri ```plt.plot()```, ```plt.scatter()```, ```plt.bar()``` gibi kullanılarak oluşturulabilir.
Bunlara ek olarak, eksenler ve etiketleri, başlıklar ve renk paletleri ile grafikler özelleştirilebilir. Ayrıca, birden fazla grafik birleştirilebilir ve subplot kullanılarak tek bir grafiğe sığdırılabilir.
Matplotlib’in sunduğu grafik türleriyle ilgili örnekler arasında veri dağılımı için scatter plot, zaman serileri için line plot, kategorik veriler için bar plot ve histogram yer almaktadır. Bu grafikler ile verilerin görselleştirilmesi sayesinde, verilerin anlaşılması ve analiz edilmesi kolaylaşır.